VOLHARDEN IN DE GEZONDE WOORDEN 

Zondag gedenken we de uitstorting van de Heilige Geest. Wat geloven we eigenlijk over de Heilige Geest? In het bekende leerboek, de Heidelbergse Catechismus, staat: ‘Eerstelijk, dat Hij te zamen met den Vader en den Zoon waarachtig God is. Ten andere, dat Hij ook mij gegeven is, opdat Hij mij door een waar geloof Christus en al Zijn weldaden deelachtig make, mij trooste, en bij mij eeuwiglijk blijve.’ 

Duizenden mensen lezen ‘s zondags in hun Bijbeltje mee met de woorden die opgetekend staan in de Heidelbergse Catechismus. Voor sommigen is het geschrift tot troost, voor anderen lijken de woorden soms ver weg te staan. Dominee Ruitenburg schreef het boek ‘Volharden in de gezonde woorden’, waar hij ingaat op de waarde van de geloofsleer. Volgens de predikant hechten mensen meer waarde aan geloofservaringen dan aan de geloofsleer. Mijns inziens is dit herkenbaar. De geloofsleer is in de prediking en in de catechese niet ‘in’. Preken en catechisatielessen die praktisch van aard zijn, worden doorgaans meer gewaardeerd dan preken en lessen waarin de geloofsleer wordt uitgelegd. De gevolgen hiervan zijn zichtbaar. Preken uit de Heidelbergse Catechismus waarin de Heilige Schrift het uitgangspunt is, nemen bijvoorbeeld af. En catechisaties verworden tot gespreksgroepen, waarbij het soms lijkt of persoonlijke meningen en ervaringen van meer waarde worden geacht dan de leer naar Gods Woord. Sommige kerkgangers menen dat de leer ver van hun belevingswereld afstaat. Waarbij je je kunt afvragen aan welke belevingswereld je dan moet denken. Mijn subjectieve gevoelens? Of de belevingswereld van de Heilige Schrift waarin de Heere Zijn kinderen leidt en van daaruit onderwijst?

De gezonde leer
Aan de vele boeken die ds. P. van Ruitenburg heeft geschreven is een boekwerk toegevoegd. ‘Volharden in de gezonde woorden’. Met als ondertitel ‘De Bijbelse leer in het kort’.
Ds. Van Ruitenburg geeft op een eenvoudige en aansprekende manier de diepe geestelijke inhoud van Gods Woord weer. Tegen de achtergrond dat in de Bijbel gesproken wordt over “de leer”. Paulus schrijft bijvoorbeeld aan Timotheüs enkele malen over de “de gezonde leer” (1 Timotheüs 1: 10; 2 Timotheüs 4: 3). De apostel spoort zijn geestelijke zoon aan om hierin bezig te zijn. In het oorspronkelijke woord voor ‘leer’ gaat het echt om ‘leerstof’, de onderwijzing in deze leerstof. En tegenover het woord ‘gezond’ staat alles wat ‘ongezond’ is. Het gaat om de zuivere leer van Gods Woord. Om daarin te worden onderwezen. ‘Gezond’ heeft vanuit de oorspronkelijke taal ook iets in zich van ‘gezondmakend’. Ieder mens heeft de gezondmakende woorden van Gods Woord nodig. Door de gezonde woorden van de leer van de Bijbel kunnen je gedachten en opvattingen ondersteboven worden geworpen. Opdat er plaats zal komen voor wat de Heere zegt in Zijn Woord. In de hand van de Heilige Geest is dat zaligmakend, gezondmakend (helend).

Inhoud
Het is ondoenlijk om in dit kader alle onderwerpen van het boek de revue te laten passeren. De auteur begint zijn schrijven met het bestaan van God en Gods eigenschappen. Aandacht wordt gegeven aan de schepping (en evolutie), schepping, zondeval, (de ambten van) Christus, rechtvaardiging, heiliging, gebed, aanneming tot kind van God, Heilige Doop, Heilig Avondmaal, de wederkomst. Het is slechts een greep van de thema’s die aan bod komen.

Onderwijzend
‘Volharden in de gezonde woorden’ is een zeer aansprekend boek. Je leert echt iets. De stof van de hoofdstukken wordt opgediept vanuit de Schrift. Dit laatste is het uitgangspunt. Elk hoofdstuk bevat teksten die als bewijsstukken dienen van wat de schrijver heeft geschreven.
Ds. Van Ruitenburg laat de lezer bewust meedenken. Hij doet dit door bijvoorbeeld op een bladzijde in een apart grijs vlak een toepassing te geven van wat hij heeft geschreven. Boven aan de tekst in dit vlak staat dan: ‘Om over na te denken’.
In zo’n vlak worden ook concrete voorbeelden genoemd om je er nog meer van te doordringen hoe ‘waar’ het Woord van God is en dat je dit zelfs kunt toetsen in de praktijk van het leven.
In de manier van schrijven is te merken dat hier iemand aan het woord is die voorafgaande aan het predikantschap in het onderwijs werkzaam is geweest. Zo zijn er geen ingewikkelde betogen in het boek te vinden. Zonder dat de auteur de intentie heeft dat hij de leer kan doorgronden, krijgt de lezer veel stof om te overdenken. Soms doet de inhoud de lezer duizelen.  Persoonlijk had ik dat onder andere bij de alomtegenwoordigheid van God. Met het verstand niet te vatten. Maar zo Bijbels waar. Het kan tot (ik hoop: heilige) schrik zijn. Echter ook tot vertroosting. Je bent geen moment uit Zijn blikveld. Ik wist het. Maar tijdens het lezen kwam het, mede door de manier van verwoorden, nog eens extra binnen.
Indien toepasselijk worden de belijdenisgeschriften aan de orde gesteld. Hoe onze vaderen de Heilige Schrift als Fundament hebben nagesproken.

Samenvattend
Neem en lees dit toegankelijk (zeker ook voor jongeren), leerzaam en praktisch geschreven boek! Ik hoop dat ‘Volharden in de gezonde woorden’ in de hand van de Heilige Geest tot eer van Gods Naam en tot rijke zegen mag zijn.

Ds. P. van Ruitenburg, Volharden in de gezonde woorden, € 34,50, Uitgeverij Den Hertog-Houten, 316 blz., ISBN 9789033131523

Tekst met dank aan ds. L.M. Jongejan

Tekst met dank aan ds. L.M. Jongejan