MISERICORDIA

,,Wat u geeft zal veranderen. (…) Het zal veranderen omdat u zelf verandert!” Op welke manier kunnen we God aanbidden in ons leven? Volgens Augustinus vormt vrijgevigheid en naastenliefde de basis voor het bidden met je handen. In het boek met dat deze titel draagt, zijn verschillende preken van Augustinus opgenomen. Hierin schrijft de theoloog, filosoof en bisschop over onderwerpen als beminnen, barmhartigheid en hoogmoed. Toen ik dit boek aan het lezen was, kon ik blijven onderstrepen en noteren. Te veel moois om te bewaren.

Wat betekent barmhartigheid nu echt? Dat je medelijden hebt met een ander? Dan je goed doet en je eigen zelfbeeld zo weer opgepoetst wordt? Volgens Augustinus betekent echte barmhartigheid dat je de pijn van de ander in je eigen hart voelt. ,,Het Latijnse misericordia (barmhartigheid) komt van de pijn van een ongelukkig mens. Je hoort er twee elementen in: pijn (miseria) en hart (cor). Wanneer de pijn van een ander jou raakt en je hart treft, heet dat misericordia.”

Ook het onderwerp verlies schuwt de theoloog niet. Rouw is verscheurend. Het went nooit. Schrijfster Liesbeth Rasker verloor haar moeder en vriendin. Ze zegt in een interview met NRC: ,,Rouw, of verdriet moet je helemaal geen ,,plekje geven” zoals iedereen dat zegt.” Augustinus streeft ernaar dat wij de gedachteniskapel van een dierbaar gestorvene worden. Geen plekje ergens ver weg, maar een dierbare herinnering.  ,,Door het goede van een dierbaar gestorvene te bewaren word je zelf zijn of haar mooiste gedachteniskapel. De geborgenheid in het hart is veel belangrijker dan de beslotenheid van een kostbaar graf: een gestorvene leeft zodra die is begraven in het levende graf van je herinnering. Een gestorvene leeft bij God om zelf gelukkig te zijn, bij ons leeft een gestorvene om ons gelukkig te maken.”

HONGER NAAR DE HEMEL

,,Echt rijk is hij die rijk is in zijn hart, niet binnen zijn muren maar binnen zijn gedachten; in zijn geweten en niet in zijn geldkist.” Hebzucht lost vermogen op in niets. Door van je rijkdom te houden zul je haar verliezen.  Er is echter een goede vorm van hebzucht: wanneer het gaat om hemelse handel.  ,,Geef met een gerust hart: het is de Heer die het krijgt, de Heer die het vraagt. U zou niets hebben om aan Hem te geven en als u het niet eerst van Hem gekregen had. (…) Vergroot uw hebzucht! Voor èèn muntstuk krijgt u er misschien geen tien terug, geen honderd, geen duizend, ook niet de aarde, maar de hemel.” Echte rijkdom is een schat in de hemel. Aan deze schat mogen we ons vasthouden. ,,Door onze hoop hierboven te vestigen hebben wij een soort anker in vaste grond, om alle woelingen van deze wereld te weerstaan.”

GLORIE AAN GOD

,,Door het dal van nederigheid bereik je de top. De weg is Christus.” Wanneer onze glorie kleiner wordt, wordt Gods glorie groter. Dan vinden we onze glorie in God. Betekent het dat we ons slecht moeten voelen, te slecht om tot God te naderen? Nee! ,,Niemand hoeft in het besef van zijn eigen slechtheid weg te lopen voor Gods barmhartigheid. Paulus was een vervolger. De een zegt: ‘De Heer is een burcht geworden voor de armen.’ En de ander: ‘Dan wil ik verdwaalden uw wegen leren, en zullen zondaars terugkeren tot U.’

De bovenstaande lessen die ik deelde uit het boek Bidden met je handen is slechts een portie van een gerecht dat nog veel rijker is dan ik nu illustreer. Dit boek is er niet één om vluchtig te lezen, maar om in de kast te zetten en zo nu en dan even te pakken en te (her)lezen. Of op z’n oud-Nederlands: een boek om te laten beklijven. Hier vind je meer informatie over het boek.

TEKST HANNA KATER // BEELD BERNICE DE WIND