WIJS VAN HART

In Psalm 51 staat: ‘Schep in mij een zuiver hart’. Louter, zonder toevoegingen, helemaal schoon. Zo zuiver als de onbetreden sneeuw op een winterochtend. Verlang je er ook zo naar om zuiver te zijn? Eén in handel en wandel, op elk moment van je leven? Dan ben je niet de enige. Ook Dietrich Bonhoeffer verlangde naar een totale harmonie van denken en doen. Dit vurige verlangen naar integriteit was de kern van zijn denken. In het boek Wijs van hart heeft Doede Wiersma diverse thema’s uit het leven van Bonhoeffer uitgewerkt die betrekking hebben op het mensbeeld. Vandaag deel ik enkele lessen met je.

TELKENS OPNIEUW

‘Of een mens integer is moet in iedere (nood)situatie nog maar blijken. Je bent het niet, je moet het steeds opnieuw worden.’ Volgens Bonhoeffer is het van belang dat we elke keer het goede horen, want hoofd en mond leren snel. Je bent wat je liefhebt. De weg naar integriteit begint bij het goede liefhebben, je onderdompelen in goede woorden en je laten omringen met mensen die streven naar zuiverheid.

In Micha 6 vers 8 staat: ‘Hij heeft u, de mens bekendgemaakt wat goed is. En wat vraagt de HEERE van u anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben en ootmoedig wandelen met uw God’(HSV). Gehoorzaamheid zonder liefde is als een vuur zonder warmte. Warme gehoorzaamheid vraagt om vrijheid. Bonhoeffer schrijft hierover: ‘Gehoorzaamheid zonder vrijheid is slavernij, vrijheid zonder gehoorzaamheid is willekeur.’

ALS EEN SENSOR

Toen ik vanmiddag een kast op moest tillen, begonnen mijn armen te protesteren na een paar minuten. Geef mij maar een boeket om te dragen of een chique handtas. Die draag ik makkelijk met mij mee. Hoe groter de last, hoe minder graag ik wil dragen. Herken je dit? Geef je de zware lasten ook liever door naar een ander? Je ben niet de enige. Toch heb ik ervaren dat Hij Degene is die draagt als er een last te dragen is, ook al lijkt het alsof er kilo’s aan mijn schouders hangen. Bonhoeffer schrijft: ‘God is een God van dragen. Zijn Zoon brengt verzoening door dragen. De volgeling van Jezus is tot dragen geroepen. Uit dragen bestaat het christen-zijn, want het lijden van de wereld vraagt om dragers.’ We mogen dragen in het besef dat Hij het zwaarste kruis gedragen heeft. Volgens de theoloog wordt je christen door, levend in de wereld, te delen in Gods lijden. ‘De rechtvaardige brengt als een sensor de gevoeligheid van God in de wereld, daarom lijdt hij zoals God onder de wereld lijdt.’

Dragen vraagt soms ook om het verdragen van de naaste. Een aardige buurman is geen last, maar een scheldende automobilist wel. Wat als je zelfs verdrukt wordt door de naaste? Daar wist Bonhoeffer alles van af. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij gearresteerd nadat hij Joden had geholpen te ontsnappen. Volgens de theoloog moeten we ons hart en huis openen voor armen. ‘God wil door ons op aarde, wil in de medemens geëerd zijn, nergens anders in: alles wat jullie gedaan hebben voor de minsten hebben jullie voor Mij gedaan.’

Naast citaten van Bonhoeffer over diverse thema’s zijn er verschillende gedichten opgenomen in het boek Wijs van hart. De vormgeving en opbouw van het boek vind ik een minpunt, maar het doet aan de inhoud niet af.

TEKST HANNA KATER // BEELD FOTO MARIEK, STYLING PUUR BRUIDSGELUK