ZAL IK OOIT GOED GENOEG ZIJN?

Dit boek is geschreven door een dochter van een narcistische moeder. Karyl McBride is geen schrijfster maar therapeut. Ze heeft al ruim achtentwintig jaar ervaring in de behandeling van mensen met problemen die veroorzaakt zijn door een slecht functionerend gezin. De laatste zeventien jaar ligt de nadruk op behandeling van dochters van narcistische moeders. In het boek worden regelmatig voorbeelden vanuit de praktijk beschreven wat het prettig leesbaar maakt en voor verduidelijking zorgt.

De titel van het boek geeft al meteen te denken. Het lijkt geen logische zin te zijn, maar als je hem tot je door laat dringen nadat je het boek hebt gelezen begrijp je de diepere betekenis ervan. Dochters van een narcistische moeder hebben nooit het gevoel gehad goed genoeg te zijn in de ogen van hun moeders. En dat doet wat met je zelfbeeld. Dit boek zet aan tot bewustzijn daarvan, waarna er heling kan ontstaan zodat je je niet alleen maar goed genoeg voelt, maar zelfs genoeg goed genoeg. Uit de beschrijving blijkt dat hier de angel zit van de pijn en de oorzaak van de beschadiging : “Ik ben niet goed genoeg, en wil dat wel zijn.”

De opbouw van het boek is goed vormgegeven. Het bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat over het herkennen van het probleem. Hierin wordt duidelijk welke verschillende vormen narcisme heeft, hoe dat in het gezin tot uiting komt en wat de rol van de vader is. De focus ligt op de dochter omdat de moeder het belangrijkste rolmodel van de dochter is bij haar ontwikkeling tot individu. De dochter wordt geconfronteerd met specifieke worstelingen die haar broers niet kennen. Een narcistische moeder ziet haar dochter, meer dan haar zoon als een afspiegeling en verlengstuk van zichzelf en niet als een afzonderlijk mens met een eigen identiteit. De meeste schade wordt aan de dochter toegebracht doordat een narcistische moeder nooit accepteert dat de dochter gewoon zichzelf is, waardoor het zelfvertrouwen zich niet goed kan ontwikkelen. Een dochter leert dat ze alleen gewaardeerd wordt door wat ze doet( wat haar moeder wil) en niet door wie ze is.

Het tweede deel beschrijft hoe narcistisch moederschap je hele leven beïnvloedt. Verschillende terreinen van het leven worden beschreven: presterend of saboterend gedrag van de dochter, relaties die de dochters aangaan en dochters als moeders.

Het derde deel gaat over het loskomen van de nalatenschap van de moeder en het worden tot een volwaardige vrouw en moeder. Wanneer een dochter bereid is in zichzelf te investeren, het verleden en de pijnlijke jeugd onder ogen te zien en het herstelproces te voltooien, begint de verandering. Op deze manier kun je jezelf bevrijden van de schadelijke boodschappen die je hebt geïnternaliseerd.

Ik vond het een bijzonder boek om te lezen. Hoewel narcisme verschillende uitingsvormen en gradaties kent is het me duidelijk geworden in dit boek dat er altijd sprake is van emotionele schade bij een dochter in meer of mindere mate. Het bagatelliseren daarvan ( door de dochter zelf of door de omgeving) maakt het vaak nog moeilijker. Het mooiste aan dit boek vind ik dat de schrijfster dit heeft geschreven vanuit een christelijke levensovertuiging. Het is niet haar bedoeling met dit boek om haar moeder zwart te maken, integendeel de sleutel tot heling ligt in het vergeven en proberen te begrijpen waarom. Tegelijkertijd geeft ze aan dat dit heel eenvoudig klinkt, maar dat dat het echt niet is! Het derde deel zou als zelfhulpboek gebruikt kunnen worden, hoewel het me moeilijk lijkt om een “innerlijke moeder “ te creëren als je geen ervaring hebt met therapie.

Titel : Zal ik ooit genoeg goed genoeg zijn. Helen van een door narcisme verstoorde moeder-dochter relatie // Schrijfster: Karyl McBride // Uitgeverij AnkhHermes , 3^e druk 2020.

TEKST L.J.D. KATER // BEELD WILLEMIEKE_M