HET GEZIN ALS RONDEDANS
Volgens psychotherapeut Julia Samuel is het gezinsleven als een rondedans, die afwisselend naar binnen en naar buiten beweegt, op zoek naar balans en harmonie, met respect voor onderlinge verschillen- een rondedans die stabiliteit biedt.
Abdelkader Benali verlaat de rondedans van zijn ouderlijk huis als hij achttien jaar is, als oudste in een gezin met acht kinderen. Hij besluit zijn moeder uit te nodigen voor een reis. ‘Het is een goedmakertje voor al die tijd dat ik er niet was, een manier om dichter bij elkaar te komen. Ik weet dat een reis alleen niet genoeg is om de afstand die we tot elkaar hebben op te heffen. Maar hoeveel reizen dan wel? Niemand kan het zeggen.’
Hij neemt zijn moeder niet mee naar een museum om de hoek, ze gaan naar Sint-Petersburg. Daar hangt een schilderij met een speciale betekenis. Abelkader is zich ervan bewust dat het pijnlijk is geweest voor zijn ouders dat hij het huis vroeg verliet. ‘Wanneer is thuiskomen pijn gaan doen? En wanneer is weggaan van huis bevrijdend geworden? Hoe vaker je thuiskomt, hoe meer pijn het doet. Want je komt thuis omdat je weg bent geweest. En al die tijd dat je weg was, kan niet worden goedgemaakt met de thuiskomst.’ Thuis is de plek waar de snoeppot nog op dezelfde plek in de kast staat, waar je favoriete plek op de bank vraagt om te gaan zitten, daar waar de liefde woont of was. Niet perfect, maar wel vertrouwd. Hierover schrijft Julia Samuel: ‘Verwacht geen handleiding voor het perfecte gezin. Het perfecte gezin bestaat niet. Gezinnen functioneren ergens in het spectrum tussen fantastisch goed en dramatisch slecht, afhankelijk van interne en externe stressfactoren.’
‘Voor mijn gevoel heb ik mijn ouders nooit verlaten, ik heb ze alleen te weinig verteld dat ik aan ze dacht.’
Abelkader Benali
Thuis is ook de plek waar sloffen aangetrokken worden en maskers afvallen. Onderweg naar het vliegveld confronteert de zus van Abdelkader hem met zijn afwezigheid. ‘Je was voor ons de schrijver. Maar je wijsheid hebben we nooit gezien.’ De reis gaat verder, samen met zijn moeder. Onderweg in het vliegtuig leest hij De terugkeer van de verloren zoon, het boek dat Henri Nouwen schreef. Dit bracht hem op het idee om zijn moeder mee te nemen naar het schilderij van Rembrandt over deze gelijkenis. ‘Dit verhaal raakt me omdat ik me vereenzelvig met zowel de oudste als de jongste zoon. Net als de jongste zoon trok ik eropuit, gooide de deur achter me dicht en liet ik niets van me horen. Net als de oudste zoon heb ik me altijd bekommerd om mijn ouders, ook wanneer ik ze niet zag. Ik heb vaak aan ze gedacht, hoe ver ik ook van huis was. Voor mijn gevoel heb ik mijn ouders nooit verlaten, ik heb ze alleen te weinig verteld dat ik aan ze dacht.’
‘De liefde vergaat nooit.’
1 Korinthe 13 vers 8 (HSV)
Volgens Julia ligt de kern van ons welzijn in het besef dat we horen bij de mensen van wie we houden, bij geborgenheid en een veilige plek. In deze wereld vol gebrokenheid zijn er huizen waar de ramen gebarsten zijn, waarbij het leek alsof de regen en storm de schuilplaats verwoesten zou. Of waar enkel een stille wind ronddwaalde, waardoor onbesproken bleef, maar niet onzichtbaar bleek. Het verhaal van Abdelkader laat me ervaren wat Julia op een krachtige manier omschrijft: ‘Liefde, daar draait alles om. Liefde als betrouwbaar, voorspelbaar fundament onder de gezamenlijke emoties van het gezin. Liefde in al haar vormen: liefde die geeft en neemt, liefde op de voorgrond en liefde op de achtergrond, liefde die vasthoudt en liefde die loslaat, liefde in goede en in slechte tijden.’ Waar onze stemmen zullen verstommen, we dierbaren zullen verliezen en kennis verloren zal gaan, blijft één ding staan. ‘De liefde vergaat nooit (1 Kor.13:8, HSV).’
‘Moeder en zoon. Een verhaal over thuiskomen’. Geschreven door Abdelkader Benali.
