TERUG NAAR HUIS 

Welke geluiden doen je aan thuis denken? Het kraken van de traptreden, het schuiven van de stoelen of de deurklink die vastgepakt wordt? Juan denkt het liefst niet meer aan zijn ouderlijk huis in Spanje. Niet alleen mentaal is hij ver verwijderd van zijn ouders, maar ook lichamelijk. In Edinburgh wordt hij opgebeld door zijn zus Isabel, met het bericht dat zijn vader overleden is. 

Als Juan thuis komt, dwarrelen de herinneringen in de rondte. Met sterke beelden beschrijft auteur Jesús Carrasco de gedachtenwereld van een zoon die thuiskomt. ,,Metaforisch gaat stof ook liggen op stiltes. Tussen zijn vader en hem lagen kilo’s stof.’’ Onderling verwijt zoemt als een mug tussen de familieleden. ,,Ze zwijgen, ieder voor zich verdwaald in een vaag punt van de kosmos. Het enige wat ze gemeen hebben is dat ze elkaar niet aan willen kijken. Of dat ze daar de kracht niet voor hebben. De ogen van de ander ontmoeten, al is het maar bij toeval, is niet wenselijk.’’

Wanneer Juan in Spanje blijft om voor zijn dementerende moeder te zorgen, doet hij vernieuwde inzichten op over zijn jeugd. ,,Toen hij zijn ouders vertelde dat hij wegging, had hij de liefde in de vergelijking uitgesloten. Nu kan hij zeggen dat hij niet rechtvaardig tegenover hen is geweest. Al heeft ook dit lang geduurd voordat hij het begreep. Hij heeft hen altijd gezien als emotioneel gehandicapt. Kinderen van de oorlog en de honger, die zich volledig overgaven aan het werk, in de fabrieken, op het land en in het huis, als enige manier om in de wereld te staan, waarbij je je eerste diende te verzekeren van het dagelijkse brood en daarna iets van nalatenschap. Keihard werken en sober leven, zelfs toen dat niet meer nodig was. Het leven, of de tijd waarin zij leefden, had hen van de ervaring van de liefde beroofd.’’ Juan en zijn vader namen geen vredig afscheid van elkaar, maar Juan komt tot de ontdekking dat er liefde lag in het verzet van zijn vader op zijn vertrek naar Edinburgh. ,,Onopgesmukt, vanzelfsprekend, en losgemaakt van de economische voorspoed. Een ingehouden liefde. Een gehechtheid aan hen die ooit kinderen waren geweest en die hun heel die overvloed aan liefde hadden geschonken die in kinderen aanwezig is.’’ 

Naast de herinneringen beschrijft Carrasco ook over de verschuivende rollen in relaties wanneer een ouder gaat dementeren. Met een uiterlijk dat herkenbaar blijft, raakt de binnenwereld van zijn moeder steeds verder weg. ,,Juan kan zich op dat moment niet voorstellen dat zijn moeder in twee richtingen beweegt. Aan de ene kant werkt de alzheimer als een zwaartekracht die haar naar beneden trekt, naar vergeetachtigheid en onbeholpenheid. Haar hersenen zijn een zeef waardoor de recente gebeurtenissen weglekken maar niet de primitieve. De tijd geeft gewicht aan wat ver weg ligt. Kinderherinneringen, gefrustreerde wensen.’’ 

Dit indringende verhaal is er één van onuitgesproken verdriet. ,,Praten was een deur openen en vragen stellen, een rivier oversteken.’’ Van alle plekken op de wereld is er maar één met de geur van thuis.

Meer lezen over dit boek? Klik dan hier.