‘HORMONEN ZIJN DE DIRIGENT VAN ONS LICHAAM’

Het brein is belangrijk bij alle beslissingen en keuzes die we maken, waarbij hormonen van invloed zijn op het functioneren van het brein. Hormonen worden door Max Nieuwdorp de dirigent van ons lichaam genoemd. De titel van het boek is een knipoog naar het boek “Wij zijn ons brein” van zijn collega Dick Swaab.

In dit boek wordt de invloed van alle verschillende hormonen en hun onderlinge wisselwerking op een heldere wijze beschreven. Wetenschappelijk is het goed onderbouwd, wat blijkt uit de vele verwijzingen waar maar liefst 40 pagina`s voor nodig waren!

De opbouw van het boek is overzichtelijk doordat het begint bij het begin (zwangerschap en geboorte) en via puberteit, volwassenheid en overgang, eindigt bij ouderdom. Er zijn aparte hoofdstukken gewijd aan genderidentiteit, overgewicht en honger, hormonale balans en je darmen en de invloed van hormonen tijdens het ouder worden.

Factoren die van invloed zijn op de werking van hormonen

De wisselwerking tussen omgeving, lichaam en geest worden tijdens de beschrijving van de invloed van hormonen meegenomen. Factoren die van invloed zijn op de werking en productie van hormonen zijn gezond leven, een goede nachtrust, voldoende bewegen en niet te veel stress. Wist je bijvoorbeeld dat slapen volgens je biologische klok ook van invloed is op de groeihormoonproductie? Een puber die pas laat naar bed gaat heeft minder slaapkwaliteit en een verstoorde productie van zijn groeihormoon, ongeacht het feit hoe lang hij uitslaapt. Denk hierbij ook aan de invloed van de 24 uurs economie op onze hormoonschommelingen.

En het zal niemand verbazen dat vrouwen die blootstaan aan veel stress, minder snel zwanger raken. Maar dat mannen zich ook hormonaal aanpassen aan de zwangere partner was voor mij nieuw. In het laatste trimester van de zwangerschap daalt zijn testosteron met een extra dip na de geboorte.

In het hoofdstuk over genderidentiteit blijkt dat het vooralsnog onduidelijk is hoe seksuele oriëntatie bij de mens ontstaat.  Er zijn geen wetenschappelijke bewijzen gevonden die aantonen dat geslachtshormonen van invloed zijn op de vorming van een LHBTIQ+-identiteit.

Ons ‘tweede brein’

Onze darmen worden wel eens ons ‘tweede brein’ genoemd. Darmbacteriën blijken namelijk een grote invloed te hebben op onze hormoonhuishouding. De zogenaamde buik-hormoon-breinas staat voor signalen die afgegeven worden aan de hersenen vanuit de darmen via zenuwen èn door afgifte van hormonen aan het bloed.

De verklaring van overgewicht en andere eetstoornissen in combinatie met ons gedrag wat in verschillende hersenlagen wordt bepaald is ronduit boeiend om te lezen.

Hierbij moet ik wel toegeven dat het door mijn eigen medische achtergrond makkelijker leest dan een leek op dit gebied. Gelukkig heeft de auteur verschillende kaders, illustraties en  een verklarende woordenlijst toegevoegd.

Tijdens het lezen van dit boek ben ik steeds meer onder de indruk geraakt door de ingenieuze wijze waarop we geschapen zijn door onze Schepper. De auteur beschrijft hoe wonderlijk de rol is die hormonen in ons lichaam en ons leven spelen. Door het lezen van dit boek ben ik me meer bewust geworden van de functie en werking van hormonen. 

Wat mij betreft is dit boek een aanrader voor iedereen die meer wil weten over de wonderlijke wereld van de hormonen, met daarbij de kanttekening dat je hier echt wel even voor moet gaan zitten!

De recensie is geschreven door Jolinde Kater-Mook, werkzaam in de medische sector.